Nieuws van Bonaire

OPINIE I De klok terug?

Ramonsito Booi in 2005 in gesprek met de toen net aangetreden minister van Koninkrijksrelaties Alexander Pechtold I Foto RZ
OPINIE I De klok terug?

Ramonsito Booi in 2005 in gesprek met de toen net aangetreden minister van Koninkrijksrelaties Alexander Pechtold I Foto RZ

Door Ramonsito Booi

Staatssecretaris Knops van Koninkrijksrelaties heeft kennelijk de ambitie om te tornen aan de bevoegdheden van de besturen in Caribisch Nederland. Dat kan worden afgeleid aan een mededeling die hij terloops deed in een mondeling overleg met Eerste Kamerleden over het sociaal minimum: hij heeft de Raad van State gevraagd na te denken over de huidige taakverdeling tussen de ministeries en de BES-eilanden. Wij wisten niet beter dan dat de Raad van State verzocht is te adviseren over de coördinerende rol van het ministerie van BZK.

Wat precies gevraagd is wordt door de staatssecretaris als een staatsgeheim gekoesterd. Dat zegt veel over het wantrouwen waarmee Den Haag tegenwoordig naar Caribisch Nederland kijkt. In de jaren voor 2010 waarin ik intensief betrokken was bij de onderhandelingen over de staatkundige hervorming deden Nederlandse bewindslieden niet zo stiekem. Nu was er een ‘slip of the tongue’ voor nodig om er achter te komen wat er in het hoofd van de heer Knops omgaat: hij speelt met de gedachte taken die in 2010 aan de openbare lichamen zijn toegekend weer af te nemen. Daarmee feitelijk zeggend: ‘Jullie kunnen het niet en jullie deugen niet, dus neem ik het over’.

De staatssecretaris slaat gemakshalve de vraag over hoe het komt dat de eilandbesturen niet aan zijn opvattingen van goed bestuur voldoen. Natuurlijk, er valt, als ik naar mijn eigen Bonaire kijk, veel af te dingen op het functioneren van de lokale politiek. Maar ik geloof er niet in dat je de kwaliteit van het bestuur versterkt door bevoegdheden af te pakken. Daarvoor is samenwerking de aangewezen weg. It takes two to tango, hoor ik vaak zeggen in Den Haag. Nou, laten we dansen dan!

De belangrijkste oorzaak waarom de eilanden hun taken niet naar behoren uitvoeren ligt in Den Haag. In 2008 – ik was er bij – zijn harde afspraken gemaakt over de financiën en de voorzieningen. De rijksoverheid zou voor de eilanden een soort gemeentefonds stichten, het BES-fonds, van waaruit de zogeheten vrije uitkering zou worden uitgekeerd. De hoogte van deze vrije uitkering zou voldoende zijn om de Bestuurscolleges in staat te stellen de eilandelijke taken naar behoren uit te voeren. Daarnaast zou het Rijk er voor zorgen dat het sociaal-maatschappelijke voorzieningenniveau naar een binnen Nederland aanvaardbare niveau zou worden gebracht. Beide afspraken zijn niet nagekomen, zo heeft de evaluatie door de Commissie Spies bevestigd.

Rocargo

Toch houdt de staatssecretaris vast aan het standpunt van zijn voorganger Plasterk: de vrije uitkering wordt niet verhoogd. En dus zorgt hij er zelf voor dat het Bestuurscollege van Bonaire zijn taken niet volledig kan vervullen. Als de Raad van State alert is zullen ze hem daar op wijzen. Wat ik overigens niet wil beweren is dat meer geld zaligmakend is. De te lage vrije uitkering maakt Nederland wel mede-verantwoordelijk voor de huidige situatie dus zou je van deze staatssecretaris mogen verwachten dat hij zich ook mede-verantwoordelijk voelt voor het zoeken naar een oplossing. Het ter discussie stellen van de taakverdeling brengt die oplossing niet dichterbij; daarmee wordt de klok juist teruggezet naar tijden die we gelukkig achter ons hebben gelaten. Ik raad de heer Knops aan nog eens de afspraken van 2008 na te lezen en daar vanaf nu naar te handelen. Want afspraak is toch afspraak?

Ramonsito Booi was namens Bonaire mede-vormgever van de staatkundige vernieuwing van 10-10-10.

Deel dit artikel

Rocargo

Rocargo

Rocargo

Rocargo