Bonaire Toen : Rincon van weleer

Soms moest je dan helemaal naar Tanki Bentoera of Tanki Pariba lopen om water te halen voor de dieren. Drinkwater voor thuis werd gehaald bij Dos Pos of Pos di Rincon. Het was hard werken, maar toch leefde iedereen gelukkig en hielp iedereen elkaar altijd.

Behalve van januari tot maart, als er op de vogels gelet moest worden, stond iedere maand dan in het teken van een ander spel. Eerst werd er dan gevliegerd, dan was er weer “hunga pèiku ‘( knikkeren), de volgende maand weer toldraaien, en dan was er bijvoorbeeld weer “hunga botón “( knopenspel). Tussendoor trokken we dan weer een periode met zijn allen de knoek in om Shimaruku’s ( kersachtige vrucht) te plukken. Die kon je gewoon opeten, maar de volwassenen stookten er alcohol van. Daar kon je flink dronken van worden.

Madjí was de dokter voor de Rinconezen. Als ze zich bij het zware werk op de plantages verwond hadden, verzorgde Madjí hen. Voor het behandelen van snij- of kapwonden van de vlijmscherpe machetes had hij een bijzondere methode. Hij pakte dan een tak van de “Bara Blanku’-boom en raspte daar wat vanaf in de bloedende wond. Het bloed vermengde zich met het zaagsel en werd een soort harslaag over de wond. Als de wond genezen was viel de hars er vanzelf weer af. Gebroken ledematen spalkte hij vakkundig met een rechte tak en “Kabuya di Mondi “, wat een soort liaan was.

Naast gevoel voor humor zijn Rinconezen ook meesters in het verzinnen van bijnamen. Daar zou ook nog een heel apart verhaal aan gewijd kunnen worden. De eerder genoemde John of Djòn-djòn Pòtòpòtò, had bijvoorbeeld zijn bijnaam gekregen door de “pòt-pòt”-geluid dat zijn auto voortbracht. Dat kon je al van verre horen. Dus zijn bijnaam was snel verzonnen. John was wel vaak een reddende engel als er iemand ‘s nachts naar de dokter in Playa moest. Want de telefoon deed het meestal niet en de dokter kwam echt niet helemaal naar Rincon. Zelfs mijn moeder heeft hij eens ‘s nachts om 3 uur naar de stad gereden. Als de mensen het zich konden veroorloven dan betaalden ze hem iets, maar meestal had men toch geen geld.

Had je in mijn jeugdjaren iets dat gevierd moest worden en waarvoor mensen uitgenodigd moesten worden dan kon je natuurlijk nog niet naar de radio of televisie. Maar ook dat was geregeld. Dan ging je naar Dina Baro. Je gaf haar dan het lijstje met namen van genodigden voor de bruiloft of communie of wat dan ook. Dan trok ze haar speciale witte kanten jurk aan, en haar kanten hoofddoek en dan ging ze van huis tot huis. Ik schat dat er toen 400 huizen waren in Rincon, en als ze dan bij de helft moest langsgaan was ze natuurlijk wel even bezig. Haar bijnaam was ook wel grappig, dat was “ makubekèn “ . Dat kwam dan van het Nederlandse “ Maakt bekend “. Over Dina Baro is later nog een heel bekend liedje geschreven.