Is zonnebrandcrème schadelijk voor het rif op Bonaire?

Het effect van zonnebrandcrème op koraal wordt al jarenlang onderzocht door wetenschappers. Het levenswerk van Dr. Craig Downs, directeur van Haereticus Environmental Laboratory (HEL), Virginia USA is volledig gericht op Oxybenzone, een Uv-filter die in veel zonnebrand wordt gebruikt. Zijn research heeft geleid tot een goed georganiseerd burgerinitiatief op Hawaii. Naast publieke voorlichtingscampagnes en educatie over schadelijke zonnebrand, probeert Hawaii ook om zonnebrandcrèmes die oxybenzone bevatten te bannen via wetgeving.

De realiteit is dat ons rif vele bedreigingen kent, zoals klimaatverandering en de daardoor stijgende watertemperatuur en vervuiling als gevolg van rioolwater en sedimentatie. Zonnebrand is net als klimaatverandering een wereldwijd probleem, maar gelukkig kunnen we op lokaal niveau maatregelen treffen om de effecten van oxybenzone tegen te gaan. Volgens Diana Slijkerman, van Wageningen Marine Research, is het heel goed mogelijk om dit probleem op Bonaire op te lossen.

1. De effecten van Oxybenzone

De Uv-filter Oxybenzone tast de natuurlijke integriteit van koraal op verschillende manieren aan. Hierdoor is het koraal minder weerbaar tegen andere bedreigingen zoals bijvoorbeeld klimaatverandering, omdat het:

1. Een hormoonverstoring teweegbrengt en afwijkingen veroorzaakt waardoor koraal larven worden beschadigd of gedood;
2. DNA-schade en virale infecties veroorzaakt;
3. Opeenhoopt in koraal weefsel;
4. Verbleken van koraal zou kunnen versnellen.

In algemene zin betekent het dat zonnebrandcrèmes, die oxybenzone bevatten, onherstelbare schade veroorzaken aan het rif, maar vooral levensbedreigend zijn voor jonge koralen.

1. Onderzoek naar schadelijke effecten van zonnebrand op Bonaire

Een recente studie van Dr. Diana Slijkerman toont aan dat oxybenzone ook aanwezig is op Bonaire. Ze heeft onderzoek gedaan naar het potentiele risico van oxybenzone en drie andere UV-filters en daarbij specifiek gekeken naar de concentraties op Sorobon en de nabijgelegen mangrove Lac Cai. Slijkerman maakte een risicoanalyse van de aanwezige concentraties op de broedplaatsen, zogenaamde nurseries in de omgeving.

In tegenstelling tot drie jaar geleden ontvangt Bonaire momenteel het gehele jaar cruiseschepen. Deze cruise toeristen brengen steeds vaker een bezoek aan Sorobon met als gevolg een significante stijging van de hoeveelheid zonnebrand die aldaar wordt gebruikt. Het risico, dat potentieel schadelijke zonnebrandcrèmes in het water van het Lac Bay-gebied belanden, is dan ook groot. De relatie tussen de groeiende hoeveelheid recreanten op Sorobon en de potentiele dreiging die daar vanuit gaat, kan niet worden ontkend. Diana Slijkerman concludeert dat het verstandig zou zijn om preventieve maatregelen te treffen om toekomstige milieueffecten te voorkomen. Diana zegt hierover: “Het probleem rondom oxybenzone en de schadelijke effecten ervan is heel complex, maar de mogelijke oplossingen zijn heel simpel.”

1. Wat kunnen we doen om onze riffen op Bonaire te beschermen?

Bonaire hoopt dat meer eilanden in het Caribisch gebied de schadelijke effecten van oxybenzone zullen onderkennen. We kunnen veel leren van de ervaring die Hawaii heeft opgedaan op het gebied van voorlichting en educatie, want er zijn simpele maatregelen die iedereen kan treffen om het rif op Bonaire te beschermen:

1. Gebruik geen zonnebrandcrème met oxybenzone. Lees de ingrediëntenlijst op de achterzijde van de verpakking, kijk naar oxybenzone of de omschrijving benzophenone 3 (of BP-3).  Let op: fabrikanten zetten vaak misleidende informatie op de verpakking, waarbij ze onterecht claimen dat hun product veilig is voor het rif. Alle producten die oxybenzone bevatten zijn per definitie niet “reef friendly”;
2. Zorg ervoor dat je de zonnebrandcrème minimaal 30 minuten voor het zwemmen aanbrengt. Op deze wijze kan de crème zich voldoende aan je huid hechten en hierdoor vermindert de hoeveelheid zonnebrand die van je af spoelt wanneer je gaat zwemmen.
3. Kies voor lotions in plaats van sprays. Sprays vernevelen de zonnebrandcrème en vergroten zo het verspreidingsgebied, waardoor de zonnebrand een laagje kan vormen op het wateroppervlak;
4. Vermijd SPF boven de 50 (SPF 50 blokkeert 98% van de Uv-straling, SPF100 blokkeert 99%) SPF 30 tot 50 zou afdoende bescherming moeten bieden, indien de zonnebrand op de juiste wijze wordt gebruikt.  Zonnebrandcrèmes met een hogere SPF, bevatten veel meer chemicaliën, dan crèmes met een lagere SPF, terwijl ze minimale extra bescherming bieden.
5. Draag beschermende kleding, zoals “wetshirts” met lange mouwen en een hoed of pet om je tegen de zon te beschermen. Kleding biedt ook bescherming tegen Uv-straling, deze wordt uitgedrukt in UPF. Synthetische stoffen hebben een hogere UPF, dan katoenen stoffen, vooral wanneer deze nat zijn.

Vervolgstappen voor Bonaire

Begin 2018 zullen Boneiru Duradero en Wageningen Marine Research, met ondersteuning van het Wereld Natuur Fonds, een seminar organiseren over de schadelijke effecten van zonnebrandcrèmes. Tijdens dit seminar zullen Craig Downs en Diana Slijkerman hun wetenschappelijke onderzoek delen met alle relevante stakeholders op Bonaire. Het creëren van bewustwording over de mogelijke dreiging voor ons rif, veroorzaakt door zonnebrand met oxybenzone, is hierbij het voornaamste doel. Daarnaast beoogt het seminar een vrijwillig convenant te sluiten met alle wederverkopers van zonnebrand, zodat zij zich committeren om alleen nog zonnebrandcrèmes ZONDER oxybenzone te verkopen op Bonaire. Ons eiland is grotendeels afhankelijk van gezond koraal en het is derhalve niet onredelijk om de medewerking te verwachten van lokale bedrijven en inwoners van Bonaire om bij te dragen aan de oplossing. Hopelijk wordt dit initiatief ook overgenomen door andere eilanden in de regio.