Op basis van de Wet arbeid vreemdelingen BES is het verboden om vreemdelingen arbeid te laten verrichten in Caribisch Nederland zonder een geldige tewerkstellingsvergunning (TWV). De wet is bedoeld om de lokale arbeidsmarkt te beschermen en om oneerlijke concurrentie tussen bedrijven en op arbeidsvoorwaarden tegen te gaan. Om inzicht te krijgen in de ontwikkelingen van het aantal vreemdelingen dat onder een TWV arbeid verricht, is door de Unit SZW van RCN een trendanalyse uitgevoerd. In Caribisch Nederland worden veelvuldig vreemdelingen ingezet om arbeid te verrichten.

In de periode 2011-2016 zijn er in totaal 8.297 aanvragen voor een tewerkstellingsvergunningen door werkgevers bij Unit SZW ingediend. Op Bonaire en Sint Eustatius is bijna 1 op de 10 werkenden een vreemdeling die werkzaam is met een werkvergunning. Op Saba is dat  1 op de 5 werkenden vreemdeling met een werkvergunning: werkzaam onder een TWV. Uit de trendanalyse blijkt dat na een stijging in 2012 en 2013 van de instroom van vreemdelingen met een werkvergunning. ook het aantal werkgevers dat een werkvergunning TWV aanvraagt is afgenomen. Op Bonaire wordt meer dan in het verleden gebruik gemaakt van uitzendbureaus c.q. detacheringsbedrijven. Er is daardoor meer sprake van een meer flexibele inzet van personeel op de arbeidsmarkt. Op Sint Eustatius is sinds 2012 een groot metaalbedrijf actief dat veel vreemdelingen op basis van een TWV laat werken. Deze bevindingen zijn een duidelijk signaal dat de werking van de arbeidsmarkt in die Openbare Lichamen is veranderd.

De meeste vreemdelingen komen uit de Dominicaanse Republiek en andere landen uit de regio. Het gaat dan om Venezuela, Colombia en Peru. Het vijfde land waar veel vreemdelingen vandaan komen, is China. Op Bonaire en Sint Eustatius zijn de vreemdelingen vooral mannen (70-80%) terwijl op Saba de verhouding man/vrouw bijna 50/50 is.

Aan de ene kant brengt de kleinschaligheid van de eilanden met zich mee dat niet alle functies door lokaal aanbod kan worden ingevuld. Een professor medicijnen  wordt bijvoorbeeld niet op de eilanden opgeleid en is ook zeer specifiek. Aan de andere kant kan de vraag worden gesteld of het  aantal vreemdelingen dat bijvoorbeeld als metselaars en kapsters wordt aangenomen wel daadwerkelijk nodig is.

De insteek van de analyse was vooral om te onderzoeken hoe arbeid door vreemdelingen zich in de periode 2011-2016 heeft ontwikkeld. Het Openbaar Lichaam Bonaire (OLB) heeft een oriënterend onderzoek naar de situatie van immigranten op Bonaire laten uitvoeren. Op basis van deze trendanalyse en het onderzoek onder immigranten zal verder worden gesproken of het beleid rondom vreemdelingen moet worden aangepast. De trendanalyse zal daarom ook worden aangeboden aan de Openbare Lichamenen andere betrokken organisaties Het rapport van de RCN-unit SZW kunt u terugvinden op www.rijksdienstcn.com/publicaties. Het rapport van het OLB kunt u terugvinden op

www.bonairegov.com